- Γιατί είναι σημαντική η αξιολόγηση των γλωσσικών δεξιοτήτων κατά την προσχολική και την πρώτη σχολική ηλικία;
-
Eμφανής η ανάγκη για μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση των γλωσσικών δεξιοτήτων των παιδιών στα πρώτα χρόνια (Hirsh-Pasek et al., 2005), με στόχο τον έγκαιρο εντοπισμό εκείνων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και τη δημιουργία κατάλληλων εξατομικευμένων παρεμβάσεων (Dockrell , Stuart , & King, 2006).
Η συστηματική καταγραφή και αξιολόγηση των γλωσσικών δεξιοτήτων παιδιών προσχολικής ηλικίας είναι πολύ σημαντική για τη μαθησιακή και ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη. Σύμφωνα επίσης με διαχρονικές έρευνες καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότερες δυσκολίες αν δεν δεχθούν την κατάλληλη παρέμβαση (Francis, Shaywitz, Stuebing, Shaywitz, & Fletcher, 1996. Torgesen & Burgess, 1998). Η πλειονότητα των ειδικών σήμερα υποστηρίζει την έγκαιρη ανίχνευση και πρόγνωση δυσκολιών στη σχολική μάθηση, η οποία φαίνεται να συμβάλλει στην παροχή παρέμβασης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης των συνεπειών τους (Πολυχρόνη, Χατζηχρήστου, & Μπίμπου, 2006). Τα μέχρι τώρα εμπειρικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι η πρόληψη σε πρωτογενές επίπεδο είναι ευκολότερη, πιο συμφέρουσα και με περισσότερα θετικά μακροχρόνια αποτελέσματα απ’ ό,τι η παρέμβαση σε δευτερογενές και τριτογενές επίπεδο (Αναστασίου, 1998).
Η έγκαιρη ανίχνευση συνδέεται συνήθως με την πρόληψη και τη συνακόλουθη παρέμβαση σε πρωτογενές επίπεδο για την αντιμετώπιση οποιωνδήποτε δυσκολιών. Αναλυτικότερα, η έγκαιρη ανίχνευση αναφέρεται γενικά σε μια ανιχνευτική αξιολόγηση που μπορεί να διεξαχθεί και στο πλαίσιο του σχολείου συνήθως από έναν ειδικά εκπαιδευμένο δάσκαλο ή νηπιαγωγό (Nicolson, 1996). Ειδικότερα, ο έγκαιρος εντοπισμός των μαθησιακών δυσκολιών μπορεί να περιορίσει την εκδήλωση τους (Snow, Burns, & Griffin, 1998), να βελτιώσει προοδευτικά τις χαμηλές επιδόσεις των μαθητών στην ανάγνωση -οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν την γενικότερη σχολική επίδοση (Μουζάκη, Πρωτόπαπας, & Τσαντούλα, 2008), όπως επίσης και να συμβάλει στην προώθηση και την αύξηση θετικών ακαδημαϊκών εμπειριών (Peltzman, 1992· Soyfer, 1998). Ακόμα, μπορεί να αποτρέψει την πρόκληση δευτερογενών προβλημάτων και την ανάγκη για εκτεταμένες υπηρεσίες ειδικής εκπαίδευσης στο μέλλον (Steele, 2004).
Το σημαντικότερο όφελος της έγκαιρης ανίχνευσης όμως αποτελεί το γεγονός ότι δεν προϋποθέτει τη σχολική αποτυχία του μαθητή, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της κλασικής διαγνωστικής διαδικασίας, όπου, για να ξεκινήσουν οι διαδικασίες ταυτοποίησης της μαθησιακής δυσκολίας, προαπαιτείται ο μαθητής να έχει διδαχθεί συστηματικά ανάγνωση και γραφή και να έχει αποτύχει. Αντίθετα, στην περίπτωση του έγκαιρου εντοπισμού των μαθησιακών δυσκολιών, οι ειδικοί βασίζονται σε εμπειρικά τεκμηριωμένους προγνωστικούς δείκτες που είναι εύκολο να εντοπιστούν και να αξιολογηθούν κατά την προσχολική ηλικία.
Μερικοί τέτοιοι δείκτες είναι το επίπεδο ανάπτυξης της φωνολογικής επίγνωσης (Bond & Dykstra, 1967· Chall, 1967), η επίγνωση του γραπτού λόγου (Whitehurst & Lonigan, 1998), τυχόν προβλήματα στην ανάπτυξη του προφορικού λόγου (Gardner, 1994· Hornsby, 1995· Miles, 1974· Newton, 1970· Stackhouse, 1996· Velluntino, 1979) και άλλων γλωσσικών ικανοτήτων (Scarborough, 1989), η γνώση του αλφαβήτου, και η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού ΜΔ. Όλα αυτά τα στοιχεία μπορούν να ανιχνευθούν σχετικά νωρίς στην ανάπτυξη του παιδιού μέσω κατάλληλων εργαλείων που θα συζητηθούν αναλυτικά στη συνέχεια.
Επίσης, τα τελευταία χρόνια έχει καταγραφεί έντονη η ανάγκη για τη δημιουργία εργαλείων που να αξιολογούν όλο το εύρος των γλωσσικών δεξιοτήτων των παιδιών με στόχο να αναδυθούν οι διαφορετικές πτυχές των γλωσσικών δεξιοτήτων στα αντίστοιχα υποσυστήματα της γλώσσας, τόσο σε επίπεδο πρόσληψης όσο και σε επίπεδο παραγωγής (Ralli & Dockrell, 2010).Το ψυχομετρικό εργαλείο ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ λαμβάνοντας υπόψη του την παραπάνω επιστημονική ανάγκη, αποτελείται από μια συστοιχία 24 διαφορετικών δοκιμασιών που καλύπτουν όλες τις διαστάσεις του προφορικού λόγου και βασικές διαστάσεις των δεξιοτήτων γραμματισμού. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται η συσχέτιση των υποδοκιμασιών του ψυχομετρικού εργαλείου ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ με τα βασικά υποσυστήματα της γλώσσας, τόσο σε επίπεδο κατανόησης όσο και σε επίπεδο παραγωγής.
- Γιατί να επιλέξει να χρησιμοποιήσει κάποιος το ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ;
-
Ως ανιχνευτικά εργαλεία τυπικά χρησιμοποιούνται σταθμισμένες δοκιμασίες, όπως τεστ σχολικής ετοιμότητας και τεστ έγκαιρης ανίχνευσης. Τα πρώτα χρησιμοποιούνταν παλαιότερα ως κριτήριο εισαγωγής των παιδιών στη βασική εκπαίδευση και είναι γενικά παρωχημένα. Αντίθετα, τα σταθμισμένα τεστ έγκαιρης ανίχνευσης αφορούν κυρίως την καταγραφή δεικτών που τοποθετούν το παιδί σε ομάδα «υψηλού κινδύνου» για την εμφάνιση μαθησιακών δυσκολιών και οφείλουν να συνδέονται και να διασφαλίζουν άμεση εκπαιδευτική υποστήριξη.
- Tο ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ προσφέρει τη δυνατότητα αξιολόγησης ενός μεγάλου εύρους γλωσσικών δεξιοτήτων και δεξιοτήτων γραμματισμού για παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας.
- Έχει σχεδιαστεί σύμφωνα με το αναπτυξιακό επίπεδο αλλά και τους στόχους του ΔΕΠΠΣ του σχολείου.
- Εφαρμόζει αυτόματο τρόπο βαθμολόγησης και αναφοράς των αποτελεσμάτων, το οποίο κάνει πιο σύντομη τη διαδικασία, ελαχιστοποιώντας τις πιθανότητες για εμφάνιση λαθών.
Η χορήγηση του ψυχομετρικού εργαλείου με τη χρήση έγχρωμων εικόνων αυξάνει το ενδιαφέρον και την εμπλοκή του παιδιού στη διαδικασία.
- Τι είναι οι σταθμισμένες δοκιμασίες;
-
Σταθμισμένες ονομάζουμε τις δοκιμασίες (τεστ) που συγκρίνουν τις ατομικές επιδόσεις με την κατανομή των επιδόσεων ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος από το γενικό πληθυσμό της ίδιας ηλικιακής ομάδας, το οποίο αποτελεί την ομάδα αναφοράς (δείγμα στάθμισης).
Δηλαδή, αντί να συγκρίνουμε την επίδοση ενός παιδιού (πχ. του Γιάννη) με την επίδοση του αδελφού του ή του συμμαθητή του μας δίνουν τη δυνατότητα να τη συγκρίνουμε με μια μεγαλύτερη ομάδα παιδιών της ίδιας ηλικίας με τη δική του, από ολόκληρη την επικράτεια. Κατ΄αυτόν τον τρόπο μπορούμε να βγάλουμε καλύτερα συμπεράσματα για την πρόοδό του και τις τυχόν ανάγκες του.
- Γιατί οι σταθμισμένες δοκιμασίες δεν χορηγούνται από όλους;
-
Για να είναι ερμηνεύσιμη η σύγκριση που περιγράψαμε παραπάνω, η χορήγηση των δοκιμασιών (τόσο στο δείγμα αναφοράς όσο και σε κάθε ατομική αξιολόγηση) πρέπει να γίνεται με τυποποιημένο τρόπο και κάτω από ορισμένες συνθήκες.
Επειδή η ομοιομορφία είναι κρίσιμο στοιχείο στις σταθμισμένες δοκιμασίες, η σειρά των ερωτήσεων, οι οδηγίες, τα χρονικά όρια για κάθε απάντηση του μαθητή και ο τρόπος βαθμολόγησης είναι ίδια για όλους τους συμμετέχοντες.
Γι αυτό απαιτείται ειδική εκπαίδευση στον τρόπο χορήγησης των σταθμισμένων δοκιμασιών ώστε όλοι οι εξεταστές να γνωρίζουν και να τηρούν τις ίδιες ακριβώς συνθήκες.
- Είναι όμως όλες οι σταθμισμένες δοκιμασίες έγκυρες και αξιόπιστες;
-
Είναι ευνόητο, αλλά όχι πάντοτε έκδηλο στην περιγραφή σταθμισμένων δοκιμασιών, ότι τόσο η στατιστική εγκυρότητα όσο και η πρακτική χρησιμότητα των τυπικών βαθμών που παρέχονται από ένα τεστ εξαρτώνται από το μέγεθος και την αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος στάθμισης.
Τα χαρακτηριστικά αυτά θα πρέπει να συνυπολογίζονται στην ερμηνεία των επιδόσεων. Για παράδειγμα, οι επιδόσεις μαθητών σε τεστ σταθμισμένα σε μικρό μαθητικό δείγμα προερχόμενο από μια μόνο γεωγραφική ή δημογραφική περιοχή θα πρέπει να ερμηνεύονται στο πλαίσιο αυτών των περιορισμών και να μη γενικεύονται.
Για να είμαστε σε θέση να εξάγουμε έγκυρα συμπεράσματα πρέπει πάντα να ελέγχουμε τις διαδικασίες στάθμισης του εργαλείου (μέγεθος και προέλευση του δείγματος στάθμισης που είναι και το δείγμα αναφοράς/σύγκρισης).
- Στο σχολείο μου δεν χρησιμοποιούμε σταθμισμένες δοκιμασίες γιατί ειδικά στο νηπιαγωγείο και στις μικρές τάξεις, παρατηρούμε τα παιδιά σε συνεχή βάση και εξάγουμε συμπεράσματα για το αν παρουσιάζουν ή όχι μαθησιακές δυσκολίες.
-
Στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα συνήθως δεν χρησιμοποιούνται σταθμισμένα εργαλεία. Οι εκπαιδευτικοί εφαρμόζουν τόσο στη γενική τάξη όσο και στα τμήματα ένταξης, στα οποία φοιτούν πολλοί μαθητές με δυσκολίες μάθησης του γραπτού λόγου, άτυπες αξιολογικές εκτιμήσεις.
Η αξιολόγηση βασίζεται σε παραδοσιακές διαδικασίες και ερμηνεύεται με βάση την προσωπική εμπειρία του κάθε εκπαιδευτικού. Αν και πολύτιμη για την εκπαιδευτική πράξη, η εμπειρία αυτή μπορεί να αποδειχθεί ανεπαρκής για την έγκυρη και αξιόπιστη ψυχοεκπαιδευτική αξιολόγηση. Οι παρατηρήσεις των (έμπειρων) εκπαιδευτικών είναι σημαντικές και πρέπει να συνυπολογίζονται στην τελική εκτίμηση αλλά δεν μπορούμε να βασιστούμε αποκλειστικά σε αυτές.
Είναι αναγκαίο οι επιδόσεις του κάθε μαθητή να προσδιορίζονται σε σύγκριση με ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του μαθητικού πληθυσμού της ίδιας ηλικίας ώστε να εξάγουμε έγκυρα συμπεράσματα για την παρουσία ή όχι σημαντικών αδυναμιών και την ανάγκη παροχής εξατομικευμένης διδασκαλίας.
- Ποια είναι τα οφέλη της χρήσης σταθμισμένων εργαλείων αξιολόγησης των επιδόσεων των μαθητών, για τον εκπαιδευτικό που τα αξιοποιεί στην πράξη;
-
Αρχικά τα αποτελέσματα της αξιολόγησης δίνουν ένα μέτρο της σχετικής επίτευξης κάθε μαθητή, τόσο σε σύγκριση με τους συμμαθητές του όσο και με το γενικό πληθυσμό αναφοράς. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα αποτελέσματα της αξιολόγησης για να μάθουν να αναγνωρίζουν το τυπικό εύρος των ατομικών επιδόσεων ανά ηλικία ή τάξη και να αξιολογούν τις ατομικές διαφορές των μαθητών με μεγαλύτερη ακρίβεια.
Έτσι ο εκπαιδευτικός μπορεί να:
- έχει μια πιο σφαιρική εικόνα για το επίπεδο των μαθητών του, κάτι που δεν είναι δυνατό να εκτιμηθεί χωρίς πρόσβαση στις επιδόσεις μιας ευρύτερης ομάδας του πληθυσμού της επικράτειας
- επιβεβαιώσει (ή να απορρίψει) με σιγουριά τις αρχικές του προσωπικές εκτιμήσεις ή υποθέσεις και να μάθει να
- εντοπίζει ανάλογες περιπτώσεις στο μέλλον
- κερδίσει την εμπιστοσύνη και σεβασμό των γονέων και να διαμορφώσει μια γόνιμη συνεργασία μαζί τους.
Αυτό προκύπτει από την αυξημένη εγκυρότητα και αξιοπιστία των σταθμισμένων εργαλείων αξιολόγησης και την τεκμηριωμένη διαδικασία λήψης αποφάσεων για το σχεδιασμό διδακτικών παρεμβάσεων στο σχολείο ή στο σπίτι. - συγκρίνει την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων ή προσεγγίσεων που επιθυμεί να εφαρμόσει
- Ποιο είναι το κόστος του ΛΟΓΟΜΕΤΡΟΥ;
-
Το κόστος για το ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ περιλαμβάνει:
Α. το εφάπαξ κόστος για την «Πιστοποίηση του Χορηγητή»
Καλύπτει την εξ αποστάσεως εκπαίδευση μέσω:
- Έντυπου οδηγού χορήγησης και βαθμολόγησης με αναλυτικές οδηγίες και παραδείγματα.
- Πρόσβασης στο online εκπαιδευτικό υλικό (οδηγός, ψηφιακό μάθημα).
- Πρόσβασης στο online test πιστοποίησης (απεριόριστος αριθμός προσπαθειών)
- Ενός (1) δωρεάν κωδικού χορήγησης τεστ για εξοικείωση με τις ψηφιακές εφαρμογές
Επιπλέον παρέχεται usb stick με τις ψηφιακές εφαρμογές και δικαίωμα συμμετοχής σε ένα από τα επόμενα δια ζώσης σεμινάρια που θα προσφερθούν.
Β. το κόστος για την «Χορήγηση των Τεστ»
Για την Χορήγηση του Τεστ από τον Πιστοποιημένο Εξεταστή στους ενδιαφερόμενους, το κόστος υπολογίζεται ανά Κωδικό Χορήγησης (ένας για κάθε τεστ). Το κόστος ενός κωδικού χορήγησης (τεστ) είναι 10€. Οι κωδικοί πωλούνται διαδικτυακά σε πακέτα των 10, 20, 50 ή περισσοτέρων κωδικών με αντίστοιχα ποσοστά έκπτωσης (επιλέξτε εδώ για να δείτε τον ισχύοντα τιμοκατάλογο).
Το ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ πωλείται σε πακέτα που περιλαμβάνουν το κόστος για την Πιστοποίηση του Εξεταστή – Χορηγητή καθώς και το κόστος ενός αριθμού Χορηγήσεων (π.χ. το ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ 10.1 περιλαμβάνει το κόστος για την πιστοποίηση ενός χορηγητή και το κόστος για 10 χορηγήσεις).
- Τι ισχύει για τις περιπτώσεις ερευνητικής χρήσης;
-
Για επιστήμονες/ερευνητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, διατίθενται πακέτα (ΕΡΕΥΝΩ & ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ) με πολύ χαμηλές τιμές στους κωδικούς χορήγησης (1€ ανά χορήγηση). Οι κωδικοί χορήγησης που περιλαμβάνουν τα πακέτα αυτά ΔΕΝ οδηγούν σε αυτόματη εξαγωγή αναφοράς αποτελεσμάτων σε μορφή pdf. Όλα τα δεδομένα των χορηγήσεων μπορούν να εξαχθούν σε επεξεργάσιμη μορφή για περαιτέρω στατιστική ανάλυση.
Τα πακέτα για ερευνητική χρήση δίνονται μόνο με την υποβολή στην εταιρεία του εγκεκριμένου ερευνητικού πρωτοκόλλου στο οποίο αναφέρεται η χρήση του Λογόμετρου. Η μειωμένη τιμή για τη χορήγηση των τεστ είναι η ίδια ανεξάρτητα με τον αριθμό των δοκιμασιών που θα χορηγηθούν (πλήρης ή μερική χορήγηση).
Συγκεκριμένα, θα πρέπει να υποβληθεί ένα από τα παρακάτω:
- αντίγραφο της άδειας διεξαγωγής έρευνας από το ΙΕΠ, ή
- έγκριση της ερευνητικής πρότασης για μεταπτυχιακή ή διδακτορική διατριβή από την αρμόδια επιτροπή του ιδρύματος,
ή
- έγκριση της ερευνητικής πρότασης για κάθε άλλη ερευνητική πρόταση που έχει υποβληθεί σε φορέα για χρηματοδότηση ή έγκριση από επιτροπή δεοντολογίας.
Πανεπιστημιακά τμήματα ή ερευνητικά ιδρύματα που θέλουν να προμηθευτούν κωδικούς για εκπαιδευτική ή ακόμη και ερευνητική χρήση χωρίς όμως να έχουν διαμορφώσει συγκεκριμένο ερευνητικό πρωτόκολλο θα πρέπει να στείλουν στην εταιρεία αίτημα με υπογραφή του Προέδρου του τμήματος στο οποίο να αναφέρεται ότι θα χρησιμοποιησούν το Λογόμετρο αποκλειστικά για ερευνητικούς ή εκπαιδευτικούς σκοπούς στο πλαίσιο του ιδρύματος και όχι για εμπορικούς σκοπούς.