Η πρώτη δραστηριότητα αφορά την εκτίμηση του προσληπτικού (ή δεκτικού) λεξιλογίου του παιδιού δηλαδή του συνόλου των λέξεων του προφορικού λόγου που μπορεί να κατανοήσει τι σημαίνουν. Τα παιδιά μπορούν να αντιληφθούν και να κατανοήσουν πολύ περισσότερες λέξεις της γλώσσας που μιλούν από τις λέξεις που χρησιμοποιούν στον λόγο τους (εκφραστικό ή παραγωγικό λεξιλόγιο).

Για τη χορήγηση αυτής της δοκιμασίας, η ηλεκτρονική συσκευή παρουσιάζει στο παιδί 4 διακριτές εικόνες σε μία οθόνη και οι προφορικές οδηγίες ζητούν από το παιδί να επιλέξει την εικόνα που αντιπροσωπεύει με καλύτερα τη λέξη που θα ακούσει.

Προηγούνται 2 παραδείγματα (που δεν βαθμολογούνται) για να δώσουν στο παιδί την ευκαιρία να καταλάβει τις απαιτήσεις της δοκιμασίας και να εξασκηθεί. Στα παραδείγματα το παιδί λαμβάνει ανατροφοδότηση ανάλογα με την απάντησή του. Σε περίπτωση λανθασμένης απάντησης δίνεται στο παιδί ευκαιρία να επιλέξει ξανά εικόνα ώστε να βρει την κατάλληλη.

Ο/Η εξεταστής/ρια παρακολουθεί την αλληλεπίδραση του παιδιού με την ηλεκτρονική συσκευή και επιλέγει το σύμβολο της οθόνης που προωθεί τη διαδικασία στην επόμενη ερώτηση που συνοδεύεται αντίστοιχα από τέσσερις εικόνες. Καταυτόν τον τρόπο ο/η εξεταστής/τρια προσαρμόζει την αυτοματοποιημένη χορήγηση στον απαντητικό ρυθμό του παιδιού κι αποφεύγεται η πιθανότητα χρονικής πίεσης ή καθυστέρησης.

Ανάλογα με το κριτήριο οροφής που έχει οριστεί για τη συγκεκριμένη δοκιμασία, αν το παιδί απαντήσει λανθασμένα σε ένα ορισμένο αριθμό ερωτήσεων, η ηλεκτρονική συσκευή ολοκληρώνει αυτόματα τη χορήγηση της δοκιμασίας του προσληπτικού λεξιλογίου και παρουσιάζει την επόμενη δοκιμασία στη σειρά.

Ο όρος φωνολογική επίγνωση υποδηλώνει την κατανόηση από το παιδί της φωνολογικής δομής της προφορικής γλώσσας. Επιμέρους δεξιότητα της φωνολογικής είναι η φωνημική επίγνωση, η οποία έχει ορισθεί ως η ικανότητα να αναγνωρίζει το παιδί ότι ένα μέρος του λόγου, όπως για παράδειγμα η λέξη, αποτελείται από μια διαδοχή απλών ήχων ή φωνημάτων και είναι ένα πιο σύνθετο επίπεδο επίγνωσης που διαδέχεται την επίγνωση των συλλαβικών τμημάτων των λέξεων.

Οι ακόλουθες επτά δοκιμασίες αφορούν στη διεξοδική αξιολόγηση της φωνολογικής επίγνωσης του παιδιού και στη δυνατότητα που έχει για επεξεργασία φωνολογικών μερών του προφορικού λόγου, όπως είναι η συλλαβή και το φώνημα.

Η πρώτη δοκιμασία από αυτές (Δ2) αφορά στον προφορικό εντοπισμό ομοιότητας ή διαφοράς σε επίπεδο αρχικής συλλαβής και παρουσιάζεται στο παιδί από την ηλεκτρονική συσκευή με εκφωνούμενες οδηγίες και συνοδευτικές εικόνες. Οι οδηγίες καλούν το παιδί να εστιάσει σε μια εικόνα στόχο και να υποδείξει (επιλέγοντας) ποια από τρεις εικόνες που παρουσιάζονται στο κάτω μέρος της οθόνης αρχίζει με την ίδια συλλαβή όπως η εικόνα στόχος. Προηγούνται και σε αυτή τη δραστηριότητα δύο ερωτήσεις-παραδείγματα στα οποία το παιδί λαμβάνει ανατροφοδότηση ανάλογα με την απάντησή του. Σε περίπτωση λανθασμένης απάντησης δίνεται η ευκαιρία στο παιδί να επιλέξει ξανά ώστε να βρει την κατάλληλη εικόνα. Ο/Η εξεταστής/ρια μετά από κάθε απάντηση του παιδιού επιλέγει το σύμβολο της οθόνης που προωθεί τη διαδικασία στην επόμενη ερώτηση που συνοδεύεται κι από τις αντίστοιχες εικόνες στην οθόνη. Το κριτήριο της οροφής τηρείται αυτόματα από την ηλεκτρονική συσκευή για όλες τις δοκιμασίες της φωνολογικής επίγνωσης και επεξεργασίας.

Η επόμενη δοκιμασία (Δ3) ακολουθεί κι αυτή το ίδιο πρότυπο χορήγησης με παραπάνω, με τη διαφορά ότι το παιδί καλείται να ακούσει και να εντοπίσει τη λέξη που έχει όμοιο αρχικό φώνημα με τη λέξη στόχο.
Οι δοκιμασίες 4 και 5 παρουσιάζονται στο παιδί προφορικά από την ηλεκτρονική συσκευή (χωρίς τη συνοδεία εικόνων) και οι οδηγίες ζητούν από το παιδί να συνθέσει λέξεις από μια σειρά συλλαβών που προφέρονται ξεχωριστά. Όπως και προηγουμένως, πριν αρχίσει η χορήγηση των ερωτήσεων της δοκιμασίας, προηγούνται δύο παραδείγματα (που δεν βαθμολογούνται) για να δώσουν στο παιδί την ευκαιρία να καταλάβει τι χρειάζεται να κάνει και να εξασκηθεί. Στη συνέχεια ακολουθούν οι ερωτήσεις της δοκιμασίας που αφορούν αρχικά τη σύνθεση συλλαβών και στη συνέχεια σύνθεση φωνημάτων. Ο/Η εξεταστής/ρια μετά από κάθε απάντηση του παιδιού επιλέγει το κατάλληλο σύμβολο που υποδεικνύει την ορθότητα (ή όχι) της απάντησής του χωρίς αυτό να γίνεται αντιληπτό από το παιδί, κι επιλέγει το σύμβολο της οθόνης που προωθεί τη διαδικασία στην επόμενη ερώτηση.

Οι δοκιμασίες 6 & 7 ακολουθούν με ακριβώς τον ίδιο τρόπο χορήγησης μόνο που σε αυτές το παιδί καλείται να αναλύσει τις λέξεις που του παρουσιάζονται αρχικά σε συλλαβές (Δ6) και στη συνέχεια σε φωνήματα (Δ7).

Τέλος, οι επόμενες δοκιμασίες που χορηγούνται κατά τον ίδιο τρόπο με τις προηγούμενες, καλούν το παιδί να ακούσει μια λέξη και στη συνέχεια να την επαναλάβει απαλείφοντας ένα τμήμα της που είναι αρχικά μια ολόκληρη συλλαβή (Δ8) και κατόπιν ένα φώνημα (Δ9).

Η δοκιμασία αυτή αξιολογεί την ικανότητα του παιδιού να κατανοεί το νόημα ενός προφορικού μηνύματος και να εκτελεί την αντίστοιχη οδηγία (επιλογή κατάλληλης εικόνας) με βάση τις πληροφορίες που του δίνονται. Οι οδηγίες αφορούν έννοιες χώρου, θέσης, χρώματος, ιδιότητας, κτλ.

Για τη χορήγηση αυτής της δοκιμασίας, η ηλεκτρονική συσκευή παρουσιάζει επίσης στο παιδί 4 διακριτές εικόνες και προφορικές οδηγίες που καλούν το παιδί να επιλέξει την κατάλληλη εικόνα σύμφωνα με αυτές. Προηγούνται 2 παραδείγματα στα οποία το παιδί λαμβάνει ανατροφοδότηση ανάλογα με την απάντησή του. Σε περίπτωση λανθασμένης απάντησης στα παραδείγματα, δίνεται στο παιδί ευκαιρία να επιλέξει ξανά ώστε να βρει την κατάλληλη εικόνα.

Ο/Η εξεταστής/ρια παρακολουθεί την αλληλεπίδραση του παιδιού με την ηλεκτρονική συσκευή και επιλέγει το σύμβολο της οθόνης που προωθεί τη διαδικασία στην επόμενη ερώτηση με τις αντίστοιχες τέσσερις εικόνες. Αν το παιδί απαντήσει λανθασμένα σε ένα ορισμένο αριθμό ερωτήσεων (ανάλογα με το κριτήριο οροφής που έχει οριστεί για τη συγκεκριμένη δοκιμασία), η ηλεκτρονική συσκευή ολοκληρώνει αυτόματα τη χορήγηση της δοκιμασίας και παρουσιάζει την επόμενη δοκιμασία στη σειρά.

Η αναδιήγηση είναι μια σύνθετη διαδικασία που εμπλέκει και απαιτεί ικανότητες κατανόησης και παραγωγής λόγου, γλωσσικές ικανότητες, εστίαση προσοχής, επαγωγική σκέψη και μνήμη. Για να καταφέρει να αναδιηγηθεί το παιδί μια ιστορία που άκουσε θα πρέπει να καταφέρει να κατανοήσει την ιστορία συνολικά και στη συνέχεια να οργανώσει τη σκέψη του ώστε να αναπαράγει κατάλληλα την ιστορία μέσω του προφορικού του λόγου.

Στο Λογόμετρο, η δοκιμασία της αναδιήγησης ξεκινά με την ακρόαση μιας αφήγησης που πραγματοποιείται από την ηλεκτρονική συσκευή με τη συνοδεία έξι εικόνων που απεικονίζουν χαρακτηριστικές σκηνές-επεισόδια της ιστορίας. Στη συνέχεια το παιδί καλείται να επαναλάβει την ιστορία που μόλις άκουσε αξιοποιώντας τη δυνατότητα επαναφοράς της κάθε εικόνας σε μεγάλο μέγεθος στην οθόνη ώστε να υποστηριχθεί η μνημονική ανάκληση.

Η αναδιήγηση της ιστορίας μαγνητοφωνείται αυτόματα από τη συσκευή όταν το παιδί είναι έτοιμο να ξεκινήσει την αναδιήγηση κι ο εξεταστής επιλέξει την έναρξη της μαγνητοφώνησης. Το κείμενο της ιστορίας είναι κατάλληλο για την ηλικία των παιδιών ως προς το λεξιλόγιο, αριθμό επεισοδίων, μέγεθος/διάρκεια, σύνταξη και είδος προτάσεων, ενώ παράλληλα παρουσιάζει ενδιαφέρον κι έχει θέμα οικείο στα περισσότερα παιδιά.

Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι όταν τα παιδιά αρχίζουν να μαθαίνουν τα γράμματα του αλφαβήτου χρησιμοποιούν τη γνώση αυτή πρώτα για τη γραφή και μετά για την ανάγνωση. Αυτό σίγουρα ισχύει για την γραφή του μικρού ονόματος του παιδιού που είναι συνήθως και η πρώτη λέξη που μαθαίνει να γράφει και να αναγνωρίζει στο περιβάλλον του.

Αντίστοιχα, στη δοκιμασία αυτή το παιδί καλείται να γράψει το όνομά του σε ένα κομμάτι χαρτί και στη συνέχεια ο/η εξεταστής/τρια φωτογραφίζει με την ηλεκτρονική συσκευή τη γραφή του παιδιού ώστε να κωδικοποιηθεί αργότερα.

Η κατανόηση του αφηγηματικού λόγου αποτελεί εξαιρετικά σημαντική δεξιότητα καθώς έχει υποστηριχθεί ότι η αφήγηση αφενός εκφράζει ένα πρωταρχικό είδος σκέψης μέσω της οποίας το παιδί νοηματοδοτεί την εμπειρία του (Bruner, XXX) κι αφετέρου επειδή το παιδί χρησιμοποιεί πολύ συχνά το αφηγηματικό πρότυπο στην πορεία της γλωσσικής του ανάπτυξης διευκολύνοντας με αυτόν τον τρόπο την ανάδυση και άλλων προφορικών γλωσσικών δεξιοτήτων.

Η δοκιμασία αυτή αξιολογεί την ικανότητα του παιδιού να κατανοεί το νόημα ενός σύντομου αφηγηματικού κειμένου (μικρή ιστορία) που παρουσιάζεται προφορικά από τη συσκευή αλλά και να απαντά σε μια σειρά σχετικών ερωτήσεων. Οι ερωτήσεις αφορούν τόσο συγκεκριμένες πληροφορίες που περιλαμβάνονται στην αφήγηση της ιστορίας (π.χ. για τους ήρωες και τη δράση τους) όσο και την ερμηνεία του παιδιού για τα γεγονότα.

Η δοκιμασία της απάντησης ερωτήσεων κατανόησης χορηγείται μέσω της ακρόασης της αφήγησης που πραγματοποιείται από την ηλεκτρονική συσκευή με τη συνοδεία έξι εικόνων που απεικονίζουν χαρακτηριστικές σκηνές-επεισόδια της ιστορίας.

Στη συνέχεια το παιδί καλείται να απαντήσει σε ερωτήσεις για την ιστορία που μόλις άκουσε αξιοποιώντας τη δυνατότητα επαναφοράς της κάθε εικόνας στην οθόνη σε μεγάλο μέγεθος ώστε να διευκολυνθεί κατά τη μνημονική ανάκληση.

Οι απαντήσεις του παιδιού στις ερωτήσεις μαγνητοφωνούνται αυτόματα από τη συσκευή όταν το παιδί είναι έτοιμο κι ο εξεταστής επιλέξει την έναρξη της μαγνητοφώνησης. Το κείμενο της ιστορίας είναι κατάλληλο για την ηλικία των παιδιών ως προς το λεξιλόγιο, αριθμό επεισοδίων, μέγεθος/διάρκεια, σύνταξη και είδος προτάσεων, ενώ παράλληλα παρουσιάζει ενδιαφέρον και έχει θέμα οικείο στα περισσότερα παιδιά.

Η λεγόμενη επινοημένη γραφή χρησιμοποιείται από πολλά παιδιά της προσχολικής ηλικίας για γραπτή επικοινωνία. Ονομάζεται έτσι από τους μελετητές λόγω της προσωπικής ανακάλυψης και του ενεργητικού χειρισμού των γραπτών συμβόλων της γλώσσας από το παιδί με ιδιόμορφο και όχι συστηματικό τρόπο.

Παρόλο τον ιδιόμορφο τρόπο όμως, τα παιδιά αυτής της ηλικίας γνωρίζουν ένα σημαντικό μέρος των μορφών και των λειτουργιών του γραπτού λόγου. Έχουν δηλαδή γνώσεις για τις συμβάσεις και τις χρήσεις του, και η γνώση τους αυτή είναι έκδηλη στα δείγματα επινοημένης γραφής τους.

Αντίστοιχα, στη δοκιμασία αυτή το παιδί καλείται να αναπαράγει γραπτώς μια σύντομη πρόταση («Μαμά σ΄αγαπώ») η οποία περιλαμβάνει δύο κοινές λέξεις με πολύ συχνή εμφάνιση στο γραπτό λόγο. Το παιδί ενθαρρύνεται να αποδώσει τη συγκεκριμένη πρόταση στο χαρτί με οποιοδήποτε τρόπο επιθυμεί (πχ. ζωγραφική) αν εκείνο δηλώσει αδυναμία χρήσης των γραμμάτων. Στη συνέχεια ο/η εξεταστής/τρια φωτογραφίζει με την ηλεκτρονική συσκευή τη γραπτή παραγωγή του παιδιού για μετέπειτα ανάλυση και κωδικοποίηση.

Αυτή η δραστηριότητα αφορά την εκτίμηση του εκφραστικού (ή παραγωγικού) λεξιλογίου του παιδιού δηλαδή του συνόλου των λέξεων του προφορικού λόγου που το παιδί χρησιμοποιεί σωστά στην ομιλία του για να επικοινωνήσει με τους γύρω του. Όπως προαναφέρθηκε, τα παιδιά μπορούν να αντιληφθούν και να κατανοήσουν πολύ περισσότερες λέξεις της γλώσσας που μιλούν από τις λέξεις που χρησιμοποιούν στον λόγο τους.

Στη δοκιμασία αυτή το παιδί καλείται να δώσει ένα σύντομο ορισμό ή περιγραφή μιας σειράς λέξεων (πχ. τι είναι φορτηγό, τι είναι ο παπαγάλος, κτλ.). Ο/η εξεταστής/τρια χειρίζεται κατάλληλα την ηλεκτρονική συσκευή ώστε να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες στο παιδί που θα το βοηθήσουν να καταλάβει τις απαιτήσεις της δοκιμασίας καθώς και τα παραδείγματα για τα οποία προσφέρει ανατροφοδότηση.

Στη συνέχεια, επιλέγει τη χορήγηση της κάθε ερώτησης-λέξης για ορισμό και την έναρξη της μαγνητοφώνησης των απαντήσεων του παιδιού. Όταν η απάντηση του παιδιού είναι πολύ σύντομη ή ελλιπής ο/η εξεταστής/τρις επιλέγει μία από τις δύο επεξηγηματικές ερωτήσεις («Εξήγησέ μου τι εννοείς» ή «Πες μου περισσότερα γι αυτό») ώστε να ενθαρρύνει το παιδί να βελτιώσει την απάντησή του. Μετά την ολοκλήρωση της απάντησης του παιδιού ο/η εξεταστής/τρια επιλέγει την προώθηση της δοκιμασίας στην επόμενη ερώτηση/λέξη για ορισμό.

Με αυτή τη δοκιμασία αξιολογείται η ευκολία ανάκλησης και παραγωγής μιας σειράς λέξεων καθώς και η χρήση από το παιδί περιφράσεων, νεολογισμών ή ασαφειών. Η εύρεση των σωστών λέξεων κατά την εκφορά προφορικού λόγου αξιολογείται μέσω της κατονομασίας διαφόρων αντικειμένων που παρουσιάζονται στο παιδί με τη μορφή εικόνων.

Η ηλεκτρονική συσκευή παρουσιάζει μία εικόνα κάθε φορά και το παιδί καλείται να την ονομάσει. Ο/η εξεταστής/τρια χειρίζεται κατάλληλα την ηλεκτρονική συσκευή ώστε να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες στο παιδί που θα το βοηθήσουν να καταλάβει τις απαιτήσεις της δοκιμασίας καθώς και το παράδειγμα για το οποίο προσφέρεται ανατροφοδότηση.

Στη συνέχεια, επιλέγει τη χορήγηση της κάθε ερώτησης-εικόνας για αναγνώριση και κατανομασία και προωθεί τη διαδικασία στην επόμενη ερώτηση/εικόνα. Τέλος, καλεί το παιδί να διευκρινίσει περαιτέρω κάποιες συγκεκριμένες απαντήσεις (π.χ. τι μηχανή, κτλ.)

Βασική προϋπόθεση στη μάθηση της ανάγνωσης αποτελεί η κατανόηση από το παιδί ότι τα γράμματα του αλφαβήτου αντιπροσωπεύουν συγκεκριμένους φθόγγους. Η δοκιμασία αυτή αφορά στην αναγνώριση των γραπτών συμβόλων που αποτελούν τα γράμματα της αλφαβήτου και προφορά των αντίστοιχων φθόγγων που αντιπροσωπεύουν.

Η ηλεκτρονική συσκευή παρουσιάζει μεμονωμένα γράμματα (κεφαλαίο και μικρό) σε τυχαία σειρά και το παιδί καλείται να ονομάσει το φθόγγο (φωνούλα) που αντιπροσωπεύουν. Αν το παιδί ονομάσει το όνομα του γράμματος ο/η εξεταστής/τρια επισημαίνει ότι αυτό είναι το όνομα του γράμματος και ζητά από το παιδί να ονομάσει τον φθόγγο που αντιστοιχεί στο συγκεκριμένο γράμμα.

Στη συνέχεια, επιλέγει το κατάλληλο σύμβολο που καταγράφει την ορθότητα ή όχι της απάντησης και προωθεί τη διαδικασία στην επόμενη ερώτηση/γράμμα.

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η αφήγηση μιας ιστορίας από το παιδί είναι μια σύνθετη διαδικασία που διευκολύνει όχι μόνο την ανάδυση κι άλλων προφορικών γλωσσικών δεξιοτήτων αλλά και την ανάπτυξη δεξιοτήτων γραμματισμού, ενώ μπορεί να αποτελέσει κι ένδειξη για γενικότερες δυσκολίες που σχετίζονται με τη μάθηση και τον γραμματισμό.

Για την αξιολόγηση των αφηγηματικών δεξιοτήτων του παιδιού η ηλεκτρονική συσκευή παρουσιάζει μια σειρά έξι εικόνων που απεικονίζουν χαρακτηριστικές σκηνές-επεισόδια μιας ιστορίας. Στη συνέχεια το παιδί καλείται να διαμορφώσει τη δική του ιστορία με βάση τη συγκεκριμένη διαδοχή των εικόνων, αξιοποιώντας τη δυνατότητα μεγέθυνσης της κάθε εικόνας στην οθόνη, ώστε να υποστηριχθεί η περιγραφή του κάθε επεισοδίου.

Η αφήγηση του παιδιού μαγνητοφωνείται αυτόματα από τη συσκευή, όταν το παιδί είναι έτοιμο να ξεκινήσει την ιστορία του κι ο εξεταστής επιλέξει την έναρξη της μαγνητοφώνησης. Οι σκηνές της ιστορίας είναι κατάλληλες για την ηλικία των παιδιών ως προς τον αριθμό, ενώ παράλληλα οι εικόνες παρουσιάζουν ενδιαφέρον και δυνατότητα πολλαπλών ερμηνειών καθώς ταυτόχρονα βασίζονται σε ένα θέμα οικείο για τα περισσότερα παιδιά (παιδική γιορτή γενεθλίων).

Ο όρος μορφολογική επίγνωση υποδηλώνει την κατανόηση από το παιδί της μορφημικής σύστασης των λέξεων, δηλαδή εκείνων των τμημάτων των λέξεων που έχουν σημασίες και αξιολογείται από τις ακόλουθες πέντε δοκιμασίες.

Συγκεκριμένα, εκτιμάται η δυνατότητα που έχει το παιδί για αναγνώριση, συνειδητό χειρισμό αλλά και παραγωγή νέων λέξεων σύμφωνα με τους άρρητους μορφολογικούς κανόνες που ισχύουν στη διαμόρφωση των παράγωγων λέξεων αλλά και των κλιτικών μορφημάτων.

Η πρώτη δοκιμασία από αυτές (Δ19) αφορά στον παραγωγή ουσιαστικών και επιθέτων με την προσθήκη στην αρχική λέξη της κατάλληλης παραγωγικής κατάληξης. Για καλύτερη κατανόηση του παιδιού και ελάφρυνση του μνημονικού φορτίου, παρουσιάζονται στο παιδί από την ηλεκτρονική συσκευή συνοδευτικές εικόνες μαζί με τις εκφωνούμενες οδηγίες. Προηγούνται 2 παραδείγματα στα οποία το παιδί λαμβάνει ανατροφοδότηση ανάλογα με την απάντησή του. Σε περίπτωση λανθασμένης απάντησης στα παραδείγματα, δίνεται στο παιδί ευκαιρία να προσπαθήσει ξανά ώστε να σχηματίσει προφορικά την κατάλληλη λέξη. Ο/η εξεταστής/τρια επιλέγει το κατάλληλο σύμβολο που καταγράφει την ορθότητα ή όχι της απάντησης του παιδιού και προωθεί τη διαδικασία στην επόμενη ερώτηση/εικόνα. Αν το παιδί απαντήσει λανθασμένα σε ένα ορισμένο αριθμό ερωτήσεων (ανάλογα με το κριτήριο οροφής που έχει οριστεί για τη συγκεκριμένη δοκιμασία), η ηλεκτρονική συσκευή ολοκληρώνει αυτόματα τη χορήγηση της δοκιμασίας και παρουσιάζει την επόμενη. Η αυτόματη τήρηση του κριτηρίου οροφής από την ηλεκτρονική συσκευή ισχύει σε όλες τις δοκιμασίες της μορφολογικής επίγνωσης.

Οι επόμενες δύο δοκιμασίες (Δ20-Δ21) ) αφορούν στην αναγνώριση από το παιδί της χρήσης του κατάλληλου ρηματικού τύπου (Δ20) σε προτάσεις που περιγράφουν συγκεκριμένες ενέργειες που απεικονίζονται και σε αντίστοιχες εικόνες στην οθόνη. Η κάθε μία από τις δύο προτάσεις (σωστή και λάθος) προφέρονται από δύο ζωάκια (πιγκουΐνους) που περιγράφουν ο καθένας με τη σειρά του την εικόνα που παρουσιάζεται στη μέση της οθόνης κι απεικονίζει μια σειρά από χελωνάκια σε διάφορες δραστηριότητες. Η περιγραφή του κάθε πιγκουΐνου αποτελεί μια σύντομη πρόταση που περιλαμβάνει όμως ψευδολέξη (φτιαχτή λέξη χωρίς σημασία) στη θέση του ρήματος. Η χρήση των ψευδολέξεων εξηγείται στα παιδιά ως γλώσσα που γίνεται κατανοητή από τα χελωνάκια-ήρωες των εικόνων. Επιπλέον, οι ψευδολέξεις διαμορφώνονται με τρόπο ώστε οι καταλήξεις τους να συμφνωνούν (ή όχι) με το πρόσωπο και αριθμό του υπονοημένου ρήματος. Το παιδί καλείται να επιλέξει κάθε φορά τον πιγκουΐνο που πρόφερε την σωστή (κατά τη γνώμη του) πρόταση.

Αντίστοιχα, στην επόμενη δοκιμασία (Δ21) οι πιγκουΐνοι προφέρουν προτάσεις με ψευδολέξεις στη θέση του ουσιαστικού που χρησιμοποιούν τα χελωνάκια στην κεντρική εικόνα. Οι ψευδολέξεις σε αυτή τη δοκιμασία συμφωνούν με το υπονοημένα ουσιαστικά σε γένος, αριθμό και πτώση και το παιδί πρέπει να επιλέξει τον πιγκουΐνο που είπε την σωστή πρόταση.

Πριν την χορήγηση των προτάσεων που αποτελούν το κύριο μέρος και των δύο δοκιμασιών προηγείται, παράδειγμα στο οποίο το παιδί λαμβάνει ανατροφοδότηση ανάλογα με την απάντησή του κι ευκαιρία για να προσπαθήσει ξανά ώστε να βρει τη σωστή πρόταση/απάντηση. Όπως και στις προηγούμενες δοκιμασίες, ο εξεταστής/τρια μετά από κάθε επιλογή του παιδιού επιλέγει το κατάλληλο σύμβολο που προωθεί τη διαδικασία στην επόμενη ερώτηση/εικόνα.

Οι δύο τελευταίες δοκιμασίες μορφολογικής επίγνωσης αφορούν στο σχηματισμό και παραγωγή του σωστού ρηματικού (Δ22) και ονοματικού (Δ23) τύπου με τη χρήση ψευδολέξεων. Συγκεκριμένα, η ηλεκτρονική συσκευή παρουσιάζει στο παιδί τους οικείους από τις προηγούμενες δοκιμασίες ήρωες των εικόνων (χελωνάκια) που εκτελούν μια σειρά από ενέργειες. Στη μία εικόνα περιγράφεται η ενέργεια που κάνει για παράδειγμα το ένα χελωνάκι και το παιδί καλείται να περιγράψει τη δεύτερη εικόνα που παρουσιάζεται δίπλα στην πρώτη και περιγράφει την ίδια ακριβώς ενέργεια που εκτελείται όμως από πολλά χελωνάκια (και το αντίστροφο). Έτσι, το παιδί οφείλει να επαναλάβει την πρόταση που άκουσε χρησιμοποιώντας την ψευδολέξη-ρήμα με την κατάλληλη όμως κατάληξη (τρίτου ενικού ή τρίτου πληθυντικού προσώπου).

Αντίστοιχα, στην τελευταία δοκιμασία της μορφολογικής επίγνωσης (Δ23) οι προτάσεις που ακούει το παιδί περιγράφουν τις δράσεις που δείχνουν οι συνοδευτικές εικόνες και περιλαμβάνουν ψευδολέξεις για τα ουσιαστικά (ενικού ή πληθυντικού αριθμού). Το παιδί καλείται να χρησιμοποιήσει τις ψευδολέξεις για να περιγράψει τις συνοδευτικές εικόνες προσαρμόζοντας κατάλληλα την κατάληξή τους ώστε να συμφωνεί με τον αριθμό των αντικειμένων που δείχνει η εικόνα (ένα ή πολλά). Στις δοκιμασίες αυτές προηγείται, φυσικά, παράδειγμα στο οποίο το παιδί λαμβάνει ανατροφοδότηση ανάλογα με την απάντησή του κι ευκαιρία για να προσπαθήσει ξανά να προφέρει την κατάλληλη λέξη. Επίσης, ο/η εξεταστής/τρια επιλέγει κάθε φορά το σύμβολο που καταγράφει την ορθότητα ή όχι της απάντησης του παιδιού και προωθεί τη διαδικασία στην επόμενη ερώτηση/εικόνα.

Για να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά τα παιδιά απαιτείται εκτός όσων αναφέρθηκαν παραπάνω κι η σωστή χρήση ενός συνόλου κανόνων που αφορούν την κατανόηση κι ερμηνεία των επικοινωνιακών συνθηκών, την πρόθεση κι ανταπόκριση στην επικοινωνία αλλά και δεξιότητες που αφορούν τις διαφορές μεταξύ επικοινωνιακών πλαισίων (Dewart & Summers, 1995).

Αντίστοιχα, η δοκιμασία αυτή παρουσιάζει μια σειρά επεισοδίων/σκηνών από διαφορετικά επικοινωνιακά πλαίσια, οικεία για το παιδί, και στη συνέχεια το παιδί καλείται να ερμηνεύσει τις συνθήκες που απεικονίζονται και να εκφράσει την κατάλληλη απόκριση (ανάλογα με τις εκάστοτε επικοινωνιακές απαιτήσεις).

Ο/η εξεταστής/τρια χειρίζεται κατάλληλα την ηλεκτρονική συσκευή ώστε να δοθούν οι οδηγίες στο παιδί που θα το βοηθήσουν να καταλάβει τόσο τη δοκιμασία όσο και την απεικονιζόμενη επικοινωνιακή συνθήκη καθώς και το παράδειγμα για το οποίο προσφέρεται ανατροφοδότηση.

Στη συνέχεια, επιλέγει την παρουσίαση επεισοδίων/σκηνών (ένα κάθε φορά) που συνοδεύονται από αντίστοιχες ερωτήσεις και την έναρξη της μαγνητοφώνησης των αποκρίσεων του παιδιού. Μετά την ολοκλήρωση της απόκρισης του παιδιού ο/η εξεταστής/τρια επιλέγει την προώθηση της δοκιμασίας στην επόμενη εικόνα/επεισόδιο.